Praktisch

Natuurwezens
Carmencita neemt ons mee in de wereld van de natuurwezens, de elementenwezens en de engel hiërarchieën. Wat doen deze wezens die voor de meeste van ons onzichtbaar zijn? Hoe kunnen we hun werk leren waarnemen en ons afstemmen op de kosmische ritmen waarin zij leven? Wat is de taak van de mens hierin? We proberen ons in te leven in deze bijzondere en inspirerende wereld, om daar wat meer gevoel bij te krijgen. We bespreken met elkaar hoe we dit voor kunnen leven voor het jonge kind, voor wie deze wereld zoveel meer vanzelfsprekend is.

Antroposofie
Hoe zijn de aarde en de mensheid ontstaan? Is er sprake van een zinvolle, doelgerichte ontwikkeling? In de antroposofielessen bespreken we hoe de mensheid zich gedurende verschillende cultuurperioden heeft ontwikkeld en hoe de natuurwezens daarin een rol spelen.
We werken ook aan onze eigen ontwikkeling door middel van zes basisoefeningen, waarmee we ons denken, voelen en willen kunnen zuiveren en versterken.

Schilderen
In de schilderlessen verdiepen we het gevoel voor de natuurwezens die in de natuur om ons heen werkzaam zijn.
Door te schilderen met kleuren via geleide oefeningen ga je op avontuur, beleef je hoe de kleuren elkaar ontmoeten en kom je in een sfeer van  scheppen en verwonderen over wat er gaat ontstaan.

Kindertekeningen
Kindertekeningen weerspiegelen het innerlijk van het jonge kind. Hoe kunnen we deze ontwikkeling leren lezen?

Peuter- en kleuterpedagogie
Daarop aansluitend gaan we in op de specifieke ontwikkeling van het kind in de peuter- en kleuterleeftijd en bespreken we situaties uit de praktijk.

Zingen
In de lessen zingen werken we aan licht stemgebruik in de omgang met jonge kinderen. Je
krijgt inzicht in het verband tussen de ontwikkeling van het kind en waar het kind is in de
muzikale ontwikkeling. Je leert wat het begrip ‘pentatoniek’ en wat ‘kwintenstemming’ is. Je
leert verschillende liedjes in de kwintenstemming. je leert hoe je via muziek de kinderen kunt
ondersteunen in hun ontwikkeling.

De peuter vanaf tweeenhalf tot ruim vierenhalf  jaar, zit volop in de nabootsing. Ritme en herhaling is daarbij hoogst noodzakelijk. Herhaalsprookjes, zeker als dit met tafelspel gepaard gaat, is voedsel voor de ziel en ontwikkeling, vaak ook nog voor kleuters.
Kleuters, die volop opgaan in hun fantasiespel, willen graag nadoen, wat ze zien van volwassenen. Zij zijn gebaat bij verhalen, die over het ‘hand’werk gaan en sprookjes.
De beeldentaal van de sprookjes vertelt meestal een deel van de levensweg, die iedere ziel ondergaat.
Kleuters zijn hier heel gevoelig voor en nemen de beelden onbewust op, de volwassenen kunnen dit leren doorzien.

Je leert welke verhalen en sprookjes je kunt kiezen per leeftijd of situatie en waar je nog meer op kunt letten bij het vertellen.
Lierspel bevordert de stemming in de groep. We oefenen op de kinderharp, een pentatonisch liertje als begeleiding bij de verhalen.

Tafelspel maken
We maken gedurende de 4 lessen  een tafelspel met poppetjes van wol en voeren dit op.

Deze module is speciaal voor begeleiders in de Buitenschoolse Opvang. In de vrijeschool probeert men de thema’s en het leerplan gericht aan te bieden op de behoeften van het kind en waar het in zijn ontwikkeling aan toe is.
We leren over de ontwikkeling van het kind en hoe het aanbod van begeleiders in de BSO hierop kan aansluiten, waardoor het een extra verwerking kan zijn.

In de tweede les wordt dit praktisch in voorbeelden uitgewerkt door het concreet te ervaren en te doen. Ook reflecteren we op de sociale omgang passend bij de leeftijd.

In de laatste les zijn er kunstzinnige activiteiten die met en door kinderen kunnen worden gedaan en die zijn aangepast aan de ontwikkelingsstof.

Dzoor de zintuigen komt de wereld bij ons binnen. Rudolf Steiner onderscheidt 12 zintuigen, die zich ontwikkelen in wisselwerking met de indrukken uit de omgeving. Een verstoorde ontwikkeling verstoort de waarneming en heeft veel gevolgen in het latere leven. In de antroposfische pedagogie neemt de aandacht voor de ontwikkeling van de zintuigen een belnagrijke plaats in.

We leren de zintuigen onderscheiden door ze te beleven. We leren hoe we kunnen helpen bij een harmonische ontwikkeling ervan onder andere door pedagogie, spel en activiteiten. Hoe kunnen we een aanbod verzorgen waarin de zintuigen bij de kinderen aangsproken worden?
Elek vrijdag is er een pedagogieles over zintuigen en twee andere lessen met een aanbod van verschillende actieveiten en spel afgestemd op jonge en oudere kinderen.

Temperamenten
Vanuit de Griekse oudheid is er een typologie van temperamenten ontwikkeld waar ook in de vrijeschoolpedagogie mee wordt gewerkt om inzicht te krijgen in het verschillende gedrag van kinderen. Het ene kind is snel driftig en het andere neemt het allemaal gemakkelijk op. We leren de temperamenten kennen en de handvatten om ermee om te gaan. We onderzoeken ons eigen temperament en welke invloed dit heeft op de begeleiding van kinderen.

Voeding
Door de keuze van voeding kun je de uitdrukking van de temperamenten versterken of verzwakken. We kijken naar de verschillende types en bespreken bij welke voeding elk type het best gedijt.

In deze lessen gaat het ook om inzicht in gezonde voeding in het algemeen. Je lichaam bouwt en herstelt zichzelf iedere dag weer met de voedingsstoffen die je erin stopt. Welke voeding beïnvloedt je lichaam positief en welke voeding laat je beter staan? Hoe komt het dat we gemiddeld 30 suikerklontjes per dag eten en hoe verminder je die hoeveelheid? Hoe maak je de juiste keuze uit het enorme aanbod in de supermarkt?

Euritmie
In de bewegingskunst van de euritmie beleven we de temperamenten.

In de lessen spraak doen we oefeningen om je spreken duidelijk te krijgen, zodat de kinderen dat op kunnen nemen en innerlijk nabootsen.
De oude rijmpjes en versjes, maar ook de nieuwe, zijn ontstaan uit het dagelijks omgaan met het kleine kind. Zij kunnen helpen bij afleiding, bij overgangen in het ritme van de dag en tal van situaties bij de ontwikkeling van het kleine kind. We oefenen versjes en toveren verhaaltjes uit een doosje, deze helpen om tot rust te komen.

In de lessen zang bouw je repertoire op om te zingen met het jonge kind. Je leert over
pentatoniek, kwintenstemming, en waar nodig ook basiskennis van ritme en maatsoort. Het
toepassen van muziekinstrumenten komt hier ook aan bod.

De fysieke bouw van het kind
In deze module gaat het om het verdiepen van het inzicht in de fysieke bouw van het kind, het waarnemen ervan en hoe je ermee om kunt gaan. De les embryologie geeft inzicht in de voorgeboortelijke ontwikkeling van het kind.
De constitutietypen geven voor het jonge kind van 0-7 jaar een leidraad voor de pedagogie. De fysieke bouw van het kind, de verhoudingen van het hoofd tot het lichaam zijn bepalend voor de snelheid waarin het kind zich ontwikkelt en hoe het de omgeving in zich opneemt en verwerkt. Edmond vertelt over de constitutietypen en de bijzonderheden die zich daarbij kunnen voordoen zoals ADHD, autisme, dyslexie, hooggevoeligheid e.d. Ook gaat hij in op de betekenis van (kinder)ziektes voor de ontwikkeling van het kind.

Pedagogie
In de pedagogielessen gaan we in op de pedagogische vragen bij de constitutietypen. Ook houden we ons bezig met het vormgeven van kinderbesprekingen en oudergesprekken en de sociale vaardigheden die we erbij kunnen gebruiken.

Transparanten maken
In november nemen we de vele kleuren van de zomer en de herfsttijd als herinnering mee naar binnen. Het wordt guur buiten en koud. We voelen de behoefte om het lekker warm en gezellig te maken.
De heldere kleuren van transparant zijdepapier helpen ons om de herinnering aan die kleuren levend te houden, te koesteren en te verinnerlijken.
We maken transparanten rondom het thema van st Maarten, st Nicolaas, Advent en Kerst.
Verwondering alom als ze voor het raam hangen, betoverend mooi.

Rudolf Steiner gaf de grondslag voor de antroposofische pedagogie vanuit een diepgaand inzicht in de fysieke en psychische ontwikkeling van het kind. Het antroposofisch mens- en wereldbeeld geeft  ons een brede kijk op het leven  en helpt ons handvatten te vinden voor de pedagogische praktijk. Hierbij wordt zowel gekeken naar de zichtbare als de onzichtbare fenomenen die invloed hebben op de ontwikkeling van het kind.
Het mensbeeld omvat de ontwikkeling van vier lagen of wezensdelen in verschillende leeftijdsfasen. Door ons af te stemmen op deze leeftijdsfasen  vinden we praktische inzichten voor de omgang met het kind.  Zo kunnen we het kind helpen om tot zijn recht te komen en zich optimaal  te  ontwikkelen.

De grondhouding van de opvoeder is verwoord in vier grondpijlers: eerbied, ritme, onbevangenheid en aandacht. We reflecteren hierop vanuit onze eigen praktijksituatie.

In de kunstzinnige lessen kunnen we de opgedane inzichten verwerken en verdiepen.

De weg naar de aarde en de eerste 3 jaar
De ontwikkeling van het kind begint al voor de conceptie. In deze module volgen wij de ziel in de weg naar de geboorte tot het bewustzijn van het denken waar het ik gaat zeggen. Vooral in het eerste begin van het leven, de zwangerschap en de eerste drie jaren, maakt de mens de meest intense groei door, die geleid wordt door de geestelijke wereld. De wijze van geboren worden, het hechtingsproces en de ontwikkeling van het lopen, spreken en denken leggen de basis voor het verdere leven. De inzichten geven handvaten voor de pedagogie, die we ook begeleiden met versjes en spelen. De fase van het bewust ik-zeggen wordt ook wel de koppigheidsfase genoemd en vraagt van de opvoeder een liefdevolle begrenzing.
Door ons te focussen op de start van een mensenleven krijgen we ook inzichten in onze eigen ontwikkeling en de invloed daarvan op ons verdere leven.

Euritmie
In de bewegingskunst van de euritmie kan het ontwikkelingsproces van het jonge kind zichtbaar en beleefbaar worden gemaakt.
Het jonge kind ontwikkelt zich vanuit de nabootsing. Het bewustzijn over je eigen houding, het vergroten van het eigen ruimtelijke bewustzijn en het ontwikkelen van het lichaam als instrument voor non-verbale communicatie komt ten goede aan de kinderen.

Voeding
Een kind is een ‘mens in wording ’. Het lichaam heeft veel bouwstoffen nodig . Welke voedingsstoffen zijn nodig voor de ontwikkeling van de hersenen en de rest van het lichaam? Welke ondersteuning kun je als ouder of pedagogisch medewerker bieden voor het aanleren van gezond eetgedrag?

Verzorging
In de vier lessen verzorging zullen per bijeenkomst de zintuigen tastzin, levenszin, bewegingszin en evenwichtszin aan de orde komen en hoe je, in de verzorging, deze zintuigen kunt stimuleren.
De meest gestelde vragen op een antroposofisch consultatiebureau, komen in deze lessen aan bod.

We richten ons op warmte en ritme als basiselementen in de verzorging en de aard en werking van verschillende kledingmaterialen.
We spreken over het belang van het afstemmen van het ritme onder andere in samenhang met voeding, slapen, verzorgen en huilen.

We behandelen welke adviezen ouders krijgen op een antroposofisch consultatiebureau over het verzorgen van hun zieke kindje. Bijvoorbeeld de werking van een voedings-bas of een citroen-kuitwikkel bij koorts. Wat doen barnstenen kettinkjes?

(Wiege)popje maken
We  makendeze 4 lessen een wiegepopje en een peuterpopje. Heerlijk om met liefde en aandacht hiermee bezig te zijn.

Deze module begint met het sprookje van Sneeuwwitje en de zeven dwergen: wat vertellen de beelden van dit sprookje ons over het dagelijks leven. Hierbij gaat het om een verdieping over de betekenis en kwaliteit van het getal:7. De verbinding van de 7 planeten geeft de dagen van de week een eigen kwaliteit.
Ook gaan we in op de relaties met bomen en tonen. We worden ons bewust van de relatie met de 7 metalen en de gebruiksvoorwerpen hiervan; hoe ga je met de dingen om.
We krijgen inzicht in het verband tussen de 7 cultuurperioden, de levensfasen van 7 jaar en onze biografie. We verdiepen ons in biografiegesprekken van opvoeder en kind.
Een rijke module met vele inzichten in het verband tussen kosmos en aarde bij het werken met kinderen en in ons dagelijks leven.