Antroposofie

Wil je jezelf doorgronden,
neem dan de wereld waar.
wil je de wereld leren kennen,
probeer dan je eigen ziel te doorgronden

-Rudolf Steiner-

Antroposofie kun je terugvinden in vele gebieden van het leven en de maatschappij, onder andere in: pedagogie, onderwijs, geneeskunde, zorg en landbouw. De inzichten van de antroposofie zijn als eerste door Rudolf Steiner verwoord, velen na hem hebben aan de verdere ontwikkeling van de antroposofie bijgedragen.

Het antroposofisch mensbeeld reikt ons een brede kijk op het leven aan en helpt ons handvaten te vinden voor de pedagogische praktijk. Hierbij wordt zowel gekeken als het zichtbare als de onzichtbare krachten welke invloed hebben op de ontwikkeling van het kind. Antroposofie leert luisteren naar de taal van de aarde, het water, de lucht en de warmte, naar steen, plant, dier en mens.

Antroposofie biedt je een breed scala aan gezichtspunten van waaruit je zelf je eigen inzichten kunt ontwikkelen. Door zulke inzichten kun je werken aan je eigen ontwikkeling, wat weer doorwerkt op onze omgang met kinderen, collegae en ouders. De ontwikkeling van het kind komt in een groot perspectief te staan.

Docent: Bob Siepman van den Berg

Pedagogie, de ontwikkeling van het kind en de omgang ermee

Wat vraagt het jonge kind van ons?

De kinderen van deze tijd groeien op in een samenleving vol nieuwe en wisselende indrukken. Ook voor opvoeders is het zoeken naar een eigen weg in de veelheid van pedagogische oplossingsmogelijkheden. De antroposofie geeft een samenhangende, praktische, inspirerende basis voor pedagogisch handelen.

In het vak pedagogie leer je het verband voelen tussen je eigen ontwikkeling en haar uitwerking op het jonge kind. Opvoeden kunnen we zien als een ontwikkelingsweg van de volwassene in zijn eigen grondhouding. Het jonge kind leert vanuit de nabootsing. Door ons hiervan bewust te zijn kunnen we ernaar streven om nabootsingswaardig te zijn.

Docenten:  Carien Huijzer,  Lien Troost

Jaarfeesten

De jaarfeesten spelen binnen de antroposofie en het vrijeschoolonderwijs een belangrijke rol. Ze zijn de schakels in de kringloop van het jaar. Deze feesten zijn een samensmelting van zowel voorchristelijke als christelijke elementen.

Er wordt met de kinderen naar een feest toegewerkt en toegeleefd. Vaak is het feest het begin van een bepaalde tijd in het jaar. Daarbij zijn ze gekoppeld aan het ritme van de seizoenen, de stand van de zon en de maan en het leven in de natuur. Het vieren van de jaarfeesten helpt de kinderen het ritme van het jaar mee te beleven en zich verbonden te voelen met de natuur.

In deze lessen komen onder andere aan bod:

  • De achtergrond van de jaarfeesten en hun plaats in de kringloop van het jaar
  • Het uitnodigen tot het vinden van een eigen verhouding tot de jaarfeesten
  • De achtergrond en het vormgeven van de jaartafel
  • Liedjes, spelletjes, verhalen, knutselwerkjes, prentenboeken en activiteiten passend bij het vieren van jaarfeesten met jonge kinderen

Docenten: Carien Huijzer, Femke Hockx, Renske van Pomeren

Spraakvorming

Het kleine kind komt tot spreken via de nabootsing van klanken, van woorden, van intonatie. (Met het benoemen van de dingen verbindt het kind de woorden met de wereld om zich heen.)

Hoe bieden wij het kind deze klanken, woorden en begrippen aan?

Het ontwikkelen van bewustzijn over de klanken en ritmes en de gebaren in het spreken door spelletjes, bakerrijmpjes, spreuken en gedichten en het scheppen van beelden met behulp van verhalen. We leren de beginselen van vrij vertellen.

Docent: Cinthia van der Ham

Sprookjes

De hoofdpersonen in een sprookje maken een ontwikkeling door, net zoals een kind en wij als volwassene. Alle elementen in een sprookje vinden wij terug als aspecten van onszelf.

De beelden van de sprookjeswereld zijn niet alleen voeding voor de ziel van het kleine kind, maar dus ook voor die van de volwassene.

Wat raakt ons zo in deze vertellingen? Wat hebben de beelden ons te zeggen?

Docenten: Lien Troost

Euritmie

Euritmie is als een verbindend element tussen alle andere vakken. Het vak kan helpen om stof uit andere vakken goed te verwerken of je die meer eigen te maken. Juist door dit fysieke, euritmische bewegen kun je kwaliteiten ontdekken waar je je tevoren minder van bewust was.

Je kunt ook al bewegend werken aan deze kwaliteiten en eigenschappen. Om te beginnen al het bewustzijn over je eigen houding. Als je iets nieuws gaat ontdekken, waarderen en je eigen maken, komt dat altijd ook ten goede aan de kinderen. Het jonge kind ontwikkelt zich immers vanuit de nabootsing.

Er zijn vooral vier grondhoudingen die in de cursus aan bod komen: verwondering, nabootsing, ritme en eerbied. We werken aan vergroting van het eigen ruimtelijke bewustzijn en het verder ont

Docent: Erica Bussink

Boetseren

Met boetseren begeven we ons in de wereld van de vormen. De wereld om ons heen maar ook wijzelf maken deel uit van deze vormenwereld. Boetseermateriaal nodigt ons uit om te spelen en de taal van vorm en plastiek te leren kennen. Daarmee ontdekken en ontwikkelen we onze eigen scheppende vermogens.

Er wordt kennis gemaakt met de basisprincipes van het boetseren en een aantal basisvaardigheden worden aangereikt. We werken hoofdzakelijk met klei en onderzoeken daarnaast ook de eigenschappen en kwaliteiten van andere boetseermaterialen.

Hoewel de lessen vooral gericht zijn op het ontwikkelen van eigen creativiteit en inzichten is er ook aandacht voor hoe er gewerkt kan worden met kinderen.

Docent: Riemy Bosgra

Schilderen

Als je voor het eerst schildert met de nat in nat techniek op vochtig papier, beleef je wat kinderen ook beleven! Het voelt als toveren met kleuren.

Je oefent in het schilderen aandacht: je bent even helemaal aanwezig in het moment, vol overgave neem je de tijd om het kleurenspel intensief op je in te laten werken. Wat doen de kleuren met elkaar, wat doet een kleur met jou? Wat is het eigene van bijvoorbeeld het blauw, wat ervaar je als de werking van het goudgeel, wat doet het rood anders dan het groen?

Je schoolt je waarneming naar buiten – waar we omringd worden door een rijke levendige schakering aan kleuren in de natuur, in de atmosfeer en in alles om ons heen. Ook de waarneming van je innerlijk ontwikkel je door schilderen. Je leert jezelf kennen op een nieuwe manier, je herkent de eigen kleurenstemming van je ziel.

In de lessen maak je vanuit deze eigen ervaring ook een verbinding met het jonge kind: herken je de jubelende gele kleurstemming in de kinderen om je heen? Of herken je juist meer het stille, afwachtende blauw in één van je kinderen? Misschien ook wel het enthousiaste en onstuimige rood wat zomaar ineens daar is!

 

Docent: Riemy Bosgra

Poppenmaken

De lessen poppen maken zijn vooral praktisch, waarbij het ervaren van het met liefde en aandacht iets maken en met je handen bezig zijn een belangrijke rol speelt.

We maken een eenvoudig zacht wiegepopje voor een baby of een knuffelpopje voor de peuter.

 

Docent: Ineke Gray

Muziek en zang

Zingen is voor kleine kinderen een bron van vreugde.

De liederen vertellen over het leven en laten de kinderen de verschillende stemmingen daarvan beleven. Zo wordt het kind via het zingen ingebed in het dagritme, het jaarritme en het levensritme.

Hoe je je stem gebruikt, heeft een grote vormende invloed op de kinderen, op hoe ze zich voelen en op hoe de groep zich vormt. In de zanglessen leer je de techniek om je stem licht en ontspannen te gebruiken. En om dat ook te kunnen in pedagogische situaties met de kinderen, met collega’s en in aanwezigheid van ouders.

Je leert hoe de muzikale ontwikkeling samenhangt met de ontwikkeling van het kind en de ontwikkeling van het bewustzijn van de mensheid. Je leert wat pentatoniek is en wat de kwintenstemming inhoudt. Je leert kinderliedjes in allerlei verschillende stijlen en wat daar de sterke kant van is. Met de kennis van de verschillende stijlen in het kinderlied, kun je je liedkeuze aanpassen aan wat de kinderen op dat moment nodig hebben.

Als groep gaan we samen zelf liedjes maken die je kunt toepassen op vaste momenten in de dag, in een verhaal of als hulp bij pedagogische situaties. Door de werking van de muzikale elementen te begrijpen, kun je zelf spelen met hoe je iets zingt en wat je zingt om de groep in de stroom te brengen of houden.

Docent: Femke Hockx

Zwangerschap en geboorte

De geboorte betekent voor het kind dat het de stap zet vanuit een geestelijke wereld naar een aardse werkelijkheid. De ruimte en de sfeer waarin de geboorte plaatsvindt, kunnen deze overgang vergemakkelijken en ook moeilijker maken.

De geboorte van ieder kind is een unieke gebeurtenis – zowel vanuit het geestelijke, als ook vanuit ons aardse perspectief. Het verloop van het geboorteproces kan ons iets zeggen over het eigene van het kind.

Docent: Annieck Rietbergen

Verzorging

De meest gestelde vragen op het antroposofisch consultatiebureau komen in deze lessen aan de orde. We richten ons op warmte, ritme en voorspelbaarheid als basiselementen in de verzorging, zodat het kind zich veilig, geboren en welkom voelt. Daarbij onderzoeken we verschillende kledingmaterialen in hun aard en hun werking.

We spreken over het grote belang van het afstemmen van het ritme van de dag en de nacht op de behoeften van het kleine kind in samenhang met voeding, slapen, verzorgen en huilen.

Docent: Edith Minnaar

Voeding

Voeding kan een hulp zijn bij de incarnatie en de ontwikkeling van een kind.

Inzicht in de voeding als basis voor de opbouw van de lichamelijkheid gedurende de eerste zeven levensjaren.
de kwaliteit van de voeding.

  • enkele voorbeelden van elementaire voeding, zoals borstvoeding en granen.
  • de overeenkomst tussen mens en plant in hun drie- dan wel vierledigheid.

Docent: Machteld Hermens